Informatiebeheer voor Bouwprojecten (BIM)

Beschrijving

Building Information Modelling (BIM) is tegenwoordig onontbeerlijk in de ontwerp- en bouwsector in België. Het gebruik van BIM belooft onder meer een efficiënter werkproces en een lagere foutenlast op de werf. Dit wordt (inter)nationaal ook effectief gerealiseerd.
Echter, het beheer van informatie voor bouwprojecten vraagt ook een juiste methodologische aanpak, zeker in combinatie met BIM. De verregaande digitalisering van de informatiestromen leidt tot nieuwe, efficiëntere processen, maar ook tot nieuwe uitdagingen. Informatie wordt nu niet meer louter beheerd in vele losstaande documenten, tekeningen, dossiers en tabellen, maar ze wordt centraal beschikbaar via virtuele 3D gebouwmodellen en diverse databanken van allerlei soorten. Deze fungeren als de meest complete en consistente informatiedragers doorheen het gehele traject van een bouwproject en vormen de basis van alle (2D) afgeleiden. De verreikende digitalisering van informatiestromen in de ontwerp- en bouwsector leidt steeds meer en steeds sneller tot een nieuwe manier van werken voor bouwprojecten, wat leidt tot een toenemende vraag naar bijpassende skills als gevolg.

In deze lessenreeks wordt ingegaan op de vernieuwde manier van werken naar aanleiding van de digitalisering in de bouwsector. De manier waarop BIM kan ingezet worden in bouwprojecten voor het genereren van een effectieve meerwaarde voor de partners in het bouwteam, doorheen de gehele levenscyclus van het gebouw, wordt vanuit verschillende perspectieven ontleed. Er worden ook verschillende tools voor Building Information Modelling en Management geïntroduceerd en gedemonstreerd (door gebruikers).

Dankzij deze cursus zal u het maximum uit BIM kunnen halen en op een effectieve manier kunnen starten met de implementatie.

Programma

MODULE 1. BASISBEGRIPPEN: BIM ALS PROCES

Building Information Modelling (BIM) is een nieuwe manier om informatie in bouwprojecten op te bouwen, te organiseren en te delen. Dit hangt nauw samen met de opkomst van een reeks softwaretoepassingen die in het laatste decennium binnen de bouwsector zijn doorgebroken. Algemene concepten en basisbegrippen vanuit de softwarepakketten worden geïntroduceerd. Echter, nog veel belangrijker is de vernieuwde manier van werken die deze software mogelijk maakt. In deze eerste module wordt BIM als proces in detail besproken. De volledige levenscyclus van een gebouw wordt bekeken en er wordt aangetoond hoe BIM doorheen deze cyclus aan bod kan komen. Aan de hand van een interactieve discussie worden verschillende uitdagingen en ervaringen in de groep onderling gedeeld en besproken.

MODULE 2. OPENBIM STANDAARDEN EN METHODEN

Omdat de toepassing van BIM en digitalisering inherent gepaard gaat met de inzet van een reeks softwaretoepassingen, wordt een breed marktoverzicht gegeven van de verschillende vendors en tools waaruit u kan kiezen om met BIM aan de slag te gaan. Vervolgens wordt dieper ingegaan op het nut en de nood aan het werken volgens open standaarden. Meer specifiek wordt ingegaan op de rol van OpenBIM en hoe in projecten zowel fabrikant-specifieke (native) als open formaten hun plaats hebben. Wat betreft open data standaarden ligt de focus hier op standaarden ontwikkeld door buildingSMART, in het bijzonder de Industry Foundation Classes (IFC) of ISO 16739. Daarnaast komen ook de BIM Collaboration Format (BCF) en Information Delivery Manuals (IDM) aan bod, en hoe deze gebruikt (kunnen) worden in de praktijk. In tweede instantie zal deze module ingaan op internationale en Europese richtlijnen en standaarden rond informatiebeheer in de architectuur- en bouwpraktijk, met een uitdrukkelijke focus op de NBN EN ISO 19650-1 en 2 rond informatiebeheer. Deze standaard behandelt hoe het BIM proces georganiseerd wordt. Dit vormt het kader waarin BIM wordt toegepast in bouwprojecten wereldwijd. Tenslotte worden recente ontwikkelingen op Europees (CEN/TC 442) en nationaal vlak (o.a. Belgisch project informatieprotocol en Cluster Digital Construction) toegelicht.

MODULE 3. BIM MODELLEERTOOLS IN DE PRAKTIJK

Na het marktoverzicht uit module 2, wordt in deze module verder ingegaan op een selectie van representatieve toepassingen en tools voor BIM. Een aantal gebruikers komen aan het woord, die elk vanuit hun ervaring hun BIM-tool toelichten. Dit zijn geen hands-on praktijksessies. Er wordt ook aandacht besteed aan hoe deze modelleertools worden ingezet voor specifieke processen zoals bouwproductie (ramen, deuren, prefab beton, staalskelet,...), algemene architectuur en constructie (ontwerp, algemene aanneming, installatietechnieken,…) en voor infrastructuurwerken (wegenbouw), en hoe modelleerpakketten al dan niet gecombineerd worden met andere tools en technieken zoals IFCviewers, puntenwolken, scripting en dergelijke meer. Aan het einde van deze module is de basiswerking van de behandelde softwaretoepassingen ingeleid en heb je een beeld van hoe een softwarekeuze wordt bepaald.

MODULE 4. UITWISSELING VAN INFORMATIE

In deze module wordt er specifiek ingegaan op de uitwisseling van informatie, wat een cruciaal aspect is in elk BIM implementatieplan (bedrijf) en BIM uitvoeringsplan (project). Concreet worden de samenwerking en workflow, ondersteund via de open standaarden IFC en BCF, behandeld: waar dien je op te letten wanneer een BIM project als IFC gepubliceerd wordt en hoe kan directe samenwerking vervolgens geoptimaliseerd worden (BIM coördinatie en online collaboratie)? Er wordt gedemonstreerd hoe informatie op een goede manier kan geïmporteerd en geëxporteerd worden in functie van uitwisseling van informatie en het werken met referentiemodellen. Verschillende tools voor coördinatie en uitwisseling worden kort gedemonstreerd en besproken, evenals enkele online collaboratieplatformen en Common Data Environments (CDEs). Er wordt toegelicht hoe men met de data zelf aan de slag kan en custom tools en workflows kan aanmaken die de BIM modellering en het genereren van eindproducten (plannen, simulaties, schedules, …) versnellen. Bij al deze items wordt zo veel mogelijk gebruikt gemaakt van concrete voorbeelden uit de praktijk, en dit in meer detail in de infrastructuur en vanuit het perspectief van de aannemer.

MODULE 5. BIM IMPLEMENTATIEPLAN

Bij aanvang van deze module weet iedereen wat BIM inhoudt en welke werkmethodiek dit met zich meebrengt. Om BIM ook effectief ingang te laten vinden in een bedrijf, een bedrijfsafdeling of een bouwteam, is een BIM implementatieplan nodig: welke toepassingen zullen ingezet worden en met welke doelstelling, hoeveel mensen moeten geschoold worden, kan BIM bedrijfsbreed toegepast worden of wordt er beter gewerkt met pilootprojecten, welke juridische en contractuele overwegingen zijn er, enzovoort. De opmaak van zo’n BIM implementatieplan wordt in deze module behandeld. Zowel het business plan, technisch plan als juridisch plan worden onder de loep genomen en toegelicht adhv implementatietrajecten door Bureau Bouwtechniek en BIMplan. Deze module bevat ook een les die specifiek ingaat op de juridische aspecten rond de implementatie van BIM in de praktijk. Ook wordt er een gezamenlijk overleg ingepland rond de BIM implementatieplannen die door deelnemers worden uitgewerkt als projectopdrachten, waarbij rechtstreeks feedback wordt gegeven in kleinere groepen.

MODULE 6. GESPECIALISEERDE VOORBEELDPROJECTEN

In deze laatste module worden enkele voorbeeldprojecten voorgesteld, die minder vaak aan bod komen in de algemene BIM werkmethodes. Verschillende markten en toepassingsdomeinen worden aangehaald, namelijk MEP/ HVAC ontwerp, infrastructuur, facility management en landmeetkunde / erfgoed a.d.h.v. puntenwolken. Specifieke voordelen, werkwijzen en valkuilen worden uitvoerig toegelicht. Deze voorbeelden helpen u om verder te kijken dan de doorsnee implementatie van BIM in de praktijk, en aandacht te hebben voor de nieuwste evoluties en trends buiten de algemene standaard in de praktijk.